Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong hoặc liệt nửa người. Vậy tại sao bị đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân và cách phòng tránh căn bệnh thầm lặng này.
Nguyên nhân chính gây đột quỵ
Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến đột quỵ là:
Tắc mạch máu não
Xảy ra khi có cục máu đông hoặc mảng bám xơ vữa gây tắc nghẽn làm gián đoạn lưu thông máu lên não. Khi không có đủ máu, não bộ sẽ không nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết.
Các nguyên nhân gây tắc mạch máu não phổ biến nhất là:
- Xơ vữa động mạch
- Cục máu đông
Xuất huyết não
Xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, gây chảy máu trong não. Các nguyên nhân chính gây xuất huyết não bao gồm:
- Cao huyết áp
- Tăng huyết áp khi mang thai
- Ung thư não
- Chấn thương sọ não
- Dùng thuốc quá liều
Các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ
Ngoài các nguyên nhân trực tiếp, một số yếu tố nguy cơ cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc đột quỵ. Các yếu tố nguy cơ chính gồm có:
Tuổi tác
Nguy cơ đột quỵ tăng dần theo độ tuổi, đặc biệt sau 65 tuổi. Sau 75 tuổi, nguy cơ đột quỵ gấp 3 lần ở người trưởng thành.
Giới tính
Nam giới có nguy cơ đột quỵ cao hơn so với nữ giới, tỷ lệ nam/nữ là 5:4. Lý do là do nữ giới có estroen có tác dụng bảo vệ tim mạch.
Chế độ ăn uống
Chế độ ăn giàu chất béo bão hòa hay đường tinh luyện đều khiến mỡ máu cao, từ đó làm tăng nguy cơ tắc mạch lên não.
Béo phì
Người thừa cân, béo phì có nguy cơ mắc đột quỵ cao hơn 40% so với người bình thường. Lý do là do các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp, tiểu đường thường đi kèm với béo phì.
Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá, ít vận động, căng thẳng, rối loạn lipid máu,… cũng góp phần làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Số liệu về bệnh đột quỵ tại Việt Nam năm 2019
Những điều không được làm khi người thân bị đột quỵ
Không được tự ý điều trị cho bệnh nhân dù chỉ là bấm huyệt, châm cứu, đánh gió vì những động tác này có thể làm nặng thêm tình trạng bệnh và làm mất thời gian vàng điều trị.
Không cho bệnh nhân ăn uống và đề phòng nôn trào ngược, bệnh nhân hít chất nôn hoặc thức ăn vào đường thở sẻ rất nguy hiểm.
Không tự ý dùng thuốc hạ huyết áp, chỉ dùng thuốc hạ huyết áp khi huyết áp > 220/120 mmHg và không dùng thuốc hạ huyết áp nhỏ dưới lưỡi.
Trong quá trình chờ xe, nếu bệnh nhân rối loạn ý thức, nôn mửa, cần đặt bệnh nhân ở tư thế hồi sức. Đầu tiên, bạn quỳ xuống một bên của nạn nhân, sửa tay phía bạn vuông góc. Bước hai, kéo tay bên kia của nạn nhân đặt lên má, lòng bàn tay hướng ra ngoài. Bước ba, kéo chân co lên, để lòng bàn chân tiếp xúc với mặt đất. Giữ tư thế đó và kéo nạn nhân quay về phía bạn là hoàn thành tư thế hồi sức. Nếu bệnh nhân tỉnh, hỗ trợ bệnh nhân nằm thoải mái, theo dõi liên tục.
Cách phòng tránh đột quỵ hiệu quả
Một số biện pháp phòng tránh đột quỵ được khuyến nghị gồm:
- Duy trì chế độ ăn lành mạnh, ít đồ chiên rán, nhiều rau xanh, trái cây.
- Giữ cân nặng ở mức cân đối, tránh béo phì.
- Tập thể dục đều đặn, tối thiểu 150 phút vận động vừa phải hoặc 75 phút vận động mạnh mỗi tuần.
- Kiểm soát huyết áp, mức lý tưởng dưới 120/80 mmHg.
- Không hút thuốc lá, uống rượu quá 2 đơn vị/ngày đối với nam và 1 đơn vị/ngày đối với nữ.
- Xây dựng đời sống lành mạnh, lạc quan, tránh căng thẳng.
- Đi khám sức khỏe định kỳ, phát hiện và điều trị bệnh từ sớm.
Như vậy, tại sao bị đột quỵ chủ yếu là do các nguyên nhân tắc mạch máu não, xuất huyết não hoặc bệnh lý liên quan. Việc nắm rõ nguyên nhân và yếu tố nguy cơ sẽ giúp bạn có cách phòng tránh hiệu quả.
Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạn chế được nguy cơ mắc bệnh đột quỵ!
Từ khóa: Tại sao bị đột quỵ, nguyên nhân đột quỵ, cách phòng tránh đột quỵ